Kiểu dáng công nghiệp có thể được bảo hộ bằng hình thức nào?

Home
News

Bạn đã bao giờ bắt gặp một sản phẩm “na ná” thiết kế của mình ngoài thị trường? Trong khi bạn mất hàng tháng trời để sáng tạo, thì chỉ sau vài ngày, đối thủ đã có thể sao chép và tung ra mẫu mã tương tự.

Đó chính là lý do mà việc hiểu rõ kiểu dáng công nghiệp có thể được bảo hộ bằng hình thức nào lại quan trọng đến vậy. Bài viết này sẽ giúp bạn nắm chắc mọi khía cạnh – từ khái niệm, quy định pháp luật cho đến quy trình và lợi ích khi đăng ký – để bảo vệ thành quả sáng tạo một cách an toàn nhất.

1. Kiểu dáng công nghiệp là gì?

Theo Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam, kiểu dáng công nghiệp là hình dáng bên ngoài của sản phẩm được thể hiện bằng đường nét, hình khối, màu sắc hoặc sự kết hợp của những yếu tố này. Đây chính là “diện mạo” giúp sản phẩm tạo sự khác biệt và thu hút người tiêu dùng.

Ví dụ: hình dáng đặc trưng của chai nước giải khát, kiểu dáng vỏ điện thoại, hay mẫu mã độc đáo của một chiếc xe máy.

2. Kiểu dáng công nghiệp có thể được bảo hộ bằng hình thức nào?

Một trong những thắc mắc phổ biến nhất của doanh nghiệp là kiểu dáng công nghiệp có thể được bảo hộ bằng hình thức nào để đảm bảo quyền lợi hợp pháp. Tại Việt Nam, việc bảo hộ được thực hiện thông qua cấp Bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp.

2.1. Bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp

Đây là hình thức bảo hộ chính thức, được cơ quan nhà nước (Cục Sở hữu trí tuệ) cấp.
Khi được cấp bằng, chủ sở hữu có quyền độc quyền sử dụng, ngăn chặn bên thứ ba khai thác kiểu dáng mà không có sự cho phép.
Thời hạn bảo hộ: 5 năm kể từ ngày nộp đơn và có thể gia hạn tối đa 2 lần, tổng thời gian bảo hộ lên đến 15 năm.

2.2. Bảo hộ thông qua quyền tác giả (trong một số trường hợp)

Một số thiết kế đặc biệt có thể vừa được xem là kiểu dáng công nghiệp, vừa có thể bảo hộ dưới dạng tác phẩm mỹ thuật ứng dụng. Tuy nhiên, hình thức này thường mang tính bổ sung, không thay thế cho bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp.

2.3. Bảo hộ ở nước ngoài thông qua hệ thống quốc tế

Nếu doanh nghiệp có kế hoạch xuất khẩu, kiểu dáng công nghiệp còn có thể được bảo hộ qua:

Hiệp ước Hague (Hague Agreement) về đăng ký quốc tế kiểu dáng công nghiệp.
Nộp đơn riêng tại từng quốc gia mong muốn bảo hộ.

3. Lợi ích khi đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp

Việc hiểu rõ kiểu dáng công nghiệp có thể được bảo hộ bằng hình thức nào không chỉ mang ý nghĩa pháp lý, mà còn đem lại nhiều lợi ích thực tế:

Độc quyền khai thác thương mại: Ngăn chặn đối thủ sao chép hoặc sử dụng trái phép.
Tăng giá trị thương hiệu: Kiểu dáng độc quyền giúp doanh nghiệp xây dựng bản sắc riêng.
Tạo lợi thế cạnh tranh: Khác biệt hóa sản phẩm trên thị trường.
Đảm bảo quyền pháp lý: Là căn cứ quan trọng khi xảy ra tranh chấp.

4. Điều kiện để kiểu dáng công nghiệp được bảo hộ

Để được cấp bằng độc quyền, kiểu dáng công nghiệp phải đáp ứng đủ 3 tiêu chí sau:

Tính mới: Chưa từng được công bố công khai ở bất kỳ đâu trên thế giới trước ngày nộp đơn.
Tính sáng tạo: Không phải là sự sao chép hiển nhiên từ những kiểu dáng đã biết.
Khả năng áp dụng công nghiệp: Có thể sử dụng để sản xuất hàng loạt bằng phương pháp công nghiệp hoặc thủ công nghiệp.

5. Quy trình đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp

Để bảo hộ hiệu quả, doanh nghiệp cần nắm vững các bước sau:

Chuẩn bị hồ sơ: Bản mô tả kiểu dáng, bộ ảnh chụp hoặc bản vẽ, tờ khai đăng ký, giấy ủy quyền (nếu nộp qua đại diện).
Nộp hồ sơ tại Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam.
Thẩm định hình thức: Kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ.
Công bố đơn đăng ký trên Công báo sở hữu công nghiệp.
Thẩm định nội dung: Đánh giá khả năng đáp ứng tiêu chí bảo hộ.
Cấp Bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp nếu đáp ứng đủ điều kiện.

6. Dịch vụ hỗ trợ bảo hộ kiểu dáng công nghiệp tại Luật Thiên Di

Việc tự thực hiện đăng ký có thể gây khó khăn do quy định pháp lý phức tạp, dễ bị từ chối nếu hồ sơ không đầy đủ hoặc không đáp ứng điều kiện. Vì vậy, nhiều doanh nghiệp lựa chọn dịch vụ của các đơn vị uy tín như Luật Thiên Di.

Tại Luật Thiên Di, chúng tôi cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp:

Tư vấn chi tiết về kiểu dáng công nghiệp có thể được bảo hộ bằng hình thức nào.
Soạn thảo và nộp hồ sơ đăng ký tại Cục Sở hữu trí tuệ.
Theo dõi quá trình thẩm định và xử lý phản hồi từ cơ quan nhà nước.
Đại diện khách hàng trong các tranh chấp liên quan đến quyền sở hữu công nghiệp.

👉 Nếu bạn là doanh nghiệp, nhà sản xuất hay nhà thiết kế đang muốn bảo vệ sáng tạo, hãy liên hệ ngay với Luật Thiên Di để được tư vấn và hỗ trợ tận tình.